Jeżeli korekty dokumentów rozliczeniowych lub dokumenty pierwszorazowe za okres do 11/2018 r. wpłyną do ZUS do 1 stycznia 2024 r. zostaną zaksięgowane na koncie płatnika i będą podstawą do ustalenia salda konta płatnika i odpowiednio obsługi nadpłaty lub zadłużenia na obowiązujących zasadach, z uwzględnieniem prawa do zwrotu należności krótkoterminowe = current receivables. pobranie należności = collection of amount due. ściąganie należności = recovery of dues. należności alimentacyjne = alimony dues. kwota należności = amount of duty. zwrot należności = repayment of duty. egzekucja należności = attachment of payments. W jednostkach sektora finansów publicznych należności sporne ujmuje się na koncie 240 „Pozostałe rozrachunki” w analityce „Należności dochodzone na drodze sądowej”. Ewidencja szczegółowa do konta analitycznego 24/1 „Należności dochodzone na drodze sądowej” powinna umożliwiać wyodrębnienie roszczeń według W komentowanym wyroku sąd administracyjny doszedł do wniosku, że gdy wierzytelność uległa przedawnieniu, odpisy aktualizujące jej wartość nie mogą być kosztem uzyskania przychodu. Taka Należności wymagalne i niewymagalne. Rozróżnienie pomiędzy tymi dwoma rodzajami należności jest dla odmiany bardzo intuicyjne. Należności niewymagalne powstają równocześnie z zobowiązaniem. Przykładem może być zawarcie umowy kredytowej. W momencie jej podpisania mamy do czynienia z należnością niewymagalną i stan ten Sąd wydał nakazy zapłaty, których nie zapłaciłam. Urząd zawnioskował o nadanie klauzuli tym dwóm nakazom. A następnie wniósł do komornika wniosek o wszczęci egzekucji, która okazała się bezskuteczna. Postanowienie z dnia 23.09.2015 o bezskutecznej egzekucji pierwszego pozwu oraz postanowienie o bezskutecznej egzekucji drugiego wlPAw. Wielu przedsiębiorców boryka się z problemem nierzetelnych kontrahentów, tzn. takich, którzy mimo zawartej umowy czy złożonego zamówienia nie uiszczają wynagrodzenia za otrzymane towary lub wykonaną usługę. Przyczyn braku płatności może być wiele. Wynika to czasami z faktu zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez kontrahenta, jego całkowitej niewypłacalności (z uwagi na dużą liczbę innych wierzycieli), niekiedy „całkowitego zniknięcia” kontrahenta i trudnością w namierzeniu (np. wyjazd za granicę). Dochodzenie takich wierzytelności może być często nieopłacalne lub w dużym stopniu utrudnione. Ustawodawca przewidział jednak możliwość zaliczenia nieściągniętej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów. Sprawdź, jak zastosować protokół o nieściągalności wierzytelności w celu rozliczenia zaległych należności. Do pobrania: Nieściągalna wierzytelność w kosztach podatkowych - sposoby zaliczenia Nieściągalną wierzytelność można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na dwa sposoby. Albo w trybie art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) – wierzytelności odpisane jako nieściągalne (udokumentowane), albo w trybie art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o PIT – odpisy aktualizacyjne. Najlepszym (i najprostszym) sposobem jest zastosowanie pierwszego z ww. trybów, w którym stosowany jest protokół o nieściągalności wierzytelności. Protokół o nieściągalności wierzytelności - dokumenty warunkujące możliwość zaliczenia nieściągniętej należności do kosztów Zgodnie z treścią art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności lub ich części, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj.: 1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo2) postanowieniem sądu o: oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a, lub zakończeniu postępowania upadłościowego, albo 3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty. Najbardziej optymalnym, i de facto najtańszym, sposobem zaliczenia nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów jest sporządzany przez przedsiębiorcę-podatnika protokół o nieściągalności sformułowany w art. 23 ust. 2 ustawy o PIT ma charakter zamknięty. Co to znaczy? Że nie ma możliwości uznania udowodnienia nieściągalności wierzytelności w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 20 tej ustawy za pomocą innych środków dowodowych niż wyżej wymienione. W świetle powyższych przepisów zaliczenie nieściągalnej wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki: wierzytelność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych w prowadzonej działalności gospodarczej, wierzytelność nie jest przedawniona, w świetle postanowień Kodeksu cywilnego, nieściągalność wierzytelności została udokumentowana w sposób przewidziany w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W cytowanych przepisach art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca dokonał ścisłego i wyczerpującego wyliczenia, jakimi środkami można dokumentować nieściągalność wierzytelności. Jest to wyliczenie kompletne, co oznacza, że jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w tym przepisie nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Aby wierzytelność mogła być uznana za nieściągalną, z ww. dokumentów udowadniających ich nieściągalność powinien wynikać fakt braku jakiegokolwiek majątku, z którego przedsiębiorca mógłby się ewentualnie zaspokoić, tzn. odzyskać przysługujące mu pieniądze w całości bądź też w części. Jednakże zaliczając nieściągalną wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów, przedsiębiorca powinien pamiętać o art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, który stanowi, że za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i świetle ww. przepisów należy przyjąć, że jeżeli w kwocie nieściągalnej wierzytelności zawarty jest podatek od towarów i usług, to do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wyłącznie wierzytelność w kwocie netto (tj. kwocie pomniejszonej o ten podatek) w wysokości, w jakiej zaliczono ją do przychodów – Pismo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 listopada 2017 roku, Oczywiście załączony protokół o nieściągalności wierzytelności stanowi jedynie wzór, który może być dowolnie modyfikowany, jednakże musi z niego wynikać, że przewidywane koszty dochodzenia roszczenia przekraczają (bądź też są zbliżone) wysokość wierzytelności, jaka przysługuje przedsiębiorcy od kontrahenta – dłużnika. Do ww. protokołu warto też dołączyć opinię radcy prawnego/adwokata w przedmiocie zaliczenia nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, w której przedstawione zostaną ewentualne możliwości i tryby zaliczenia tej wierzytelności do kosztów oraz wskazane zostaną podstawy prawne jej zaliczenia. Z tytułu nieterminowych płatności firma wystawiła notę odsetkową dla kontrahenta. Kontrahent nie opłacił noty, więc firma skierowała sprawę do sądu i w związku z tym poniosła koszty opłaty sądowej. Czy poprawnymi księgowaniami było obciążenie notą konta rozliczeń międzyokresowych przychodów po stronie „Ma” w korespondencji z kontem rozrachunków? Czy opłata sądowa od pozwu o zapłatę odsetek stanowi KUP? Czy należy tworzyć odpisy aktualizujące, jeżeli część odsetek jest sprzed trzech lat od wniesienia pozwu, w związku z czym mogą zostać podważone?radaNotę odsetkową należy zaksięgować na koncie przychodów finansowych w dacie jej wystawienia. Przychód ten będzie uwzględniany jedynie z punktu widzenia ustawy o rachunkowości. Dla celów podatkowych odsetki staną się przychodem w momencie otrzymania. Nieprawidłowe będzie księgowanie jej na koncie rozliczeń międzyokresowych przychodów. Opłaty sądowe, jako koszty podatkowe inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia i stanowią KUP. Na należności przedawnione nie tworzy się odpisu zaksięgowania odsetek za zwłokę jest nota odsetkowa. Należy zaksięgować je zgodnie z zasadą memoriału, czyli w dacie wystawienia noty z przepisami ustawy o rachunkowości odsetki z tytułu zwłoki księguje się na koncie przychodów finansowych:Wn „Rozrachunki z odbiorcami”,Ma „Przychody finansowe”.W chwili skierowania sprawy z powództwem cywilnym do sądu należy zaksięgować:Wn „Należności dochodzone na drodze sądowej”,Ma „Rozrachunki z odbiorcami”.Ponieważ kontrahent uchyla się od spłacenia odsetek, więc zgodnie z zasadą ostrożności spółka powinna dokonać odpisu aktualizującego, pod warunkiem że odsetki nie uległy już aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów księgowa odpisu aktualizującego odsetki:Wn „Koszty finansowe”,Ma „Odpisy aktualizujące wartość należności”.Wszelkie należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość. Natomiast należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne, od których nie dokonano odpisów aktualizujących ich wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów więc naliczone odsetki uległy przedawnieniu, to nie tworzy się na nie odpisu aktualizującego. Ich wartość należy odpisać w koszty finansowe. Z podatkowego punktu widzenia nie są one uznawane za „Koszty finansowe”,Ma „Rozrachunki z odbiorcami”.Ewidencja odpisania należności przedawnionej, dla której dokonano odpisu aktualizującego:Wn „Odpisy aktualizujące wartość należności”,Ma „Rozrachunki z odbiorcami”.W razie ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego przywróci pierwotną wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów roszczenie spółki z tytułu odsetek zostanie zaspokojone, ewidencja jest następująca:Wn „Odpisy aktualizujące wartość należności”,Ma „Przychody finansowe”.Odsetki są przychodem podatkowym dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty przez kontrahenta. Dlatego odsetki naliczone nie stanowią przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z tym utworzony na nie odpis aktualizujący nie może być kosztem aktualizujący nie stanowi kosztu podatkowego. Jeżeli natomiast spółka udokumentuje nieściągalność wierzytelności w sposób przewidziany w art. 16 ust. 2 updop, wówczas utworzony odpis można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zgodnie z tą definicją koszty sądowe są kosztami uzyskania przez podmiot gospodarczy koszty sądowe ewidencjonuje się na koncie „Pozostałe koszty operacyjne”:Wn „Pozostałe koszty operacyjne”,Ma „Rachunek bankowy” lub „Kasa”.Naliczone na dzień bilansowy odsetki od należności wykazuje się w aktywach bilansu łącznie z należnością jako:A. Aktywa obrotoweII. Należności krótkoterminowe2. Należności od pozostałych jednosteka) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:- do 12 miesięcy,- powyżej 12 bilansie należności wykazywane są w wartości netto, tj. w kwocie pomniejszonej o utworzone odpisy rachunku zysków i strat odsetki wykazuje się:- jako przychody finansowe w pozycji - w wersji porównawczej, lub w pozycji - w wersji kalkulacyjnej,- jako koszty finansowe w pozycji - w wersji porównawczej, lub w pozycji - w wersji odsetki ulegają przedawnieniuUnormowanie prawne dotyczące przedawnienia zawarte jest w kodeksie przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi:- 10 lat (art. 118 trzy lata dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 118 dwa lata dla roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych (art. 554 upływie terminu przedawnienia dłużnik może odmówić spłaty odsetek poprzez podniesienie zarzutu przedawnienia. Nie jest konieczne oświadczenie woli dłużnika. Wystarczający jest upływ terminu wskazanego w kodeksie terminu przedawnienia odsetek stanowiło problem. W orzecznictwie można było spotkać się ze stanowiskiem, że odsetki, jako świadczenia okresowe, ulegają przedawnieniu po trzech latach, niezależnie od terminu przedawnienia roszczenia związanego z prowadzeniem działalności interpretacji mówi o tym, że roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego (uchwała siedmiu sędziów SN z 26 stycznia 2005 r., sygn. akt III CZP 42/04). Jednak są i takie orzeczenia, które stwierdzają, że w przypadku zapłaty ceny sprzedaży z opóźnieniem roszczenie przedsiębiorcy o odsetki z tego tytułu przedawnia się z upływem trzech lat. Uważa się, że skoro roszczenie główne nie przedawniło się, ale wygasło na skutek zapłaty, roszczenie o odsetki za opóźnienie staje się w pełni samodzielnym roszczeniem i ulega przedawnieniu zgodnie z przepisem art. 118 (trzy lata).Podstawa prawna:- art. 3, 35b i 42 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - z 2002 r. Nr 76, poz. 694; z 2006 r. Nr 208, poz. 1540- art. 118, 123, 124, 125 i 554 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Nr 16, poz. 93; z 2006 r. Nr 164, poz. 1166- art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - z 2000 r. Nr 54, poz. 654; z 2006 r. Nr 251, poz. 1847- ustawa z 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych - Nr 139, poz. 1323; z 2004 r. Nr 173, poz. 1808Maryla Piotrowska Spółka ma na kilku kontach rozrachunkowych nierozliczone drobne salda figurujące w księgach już od kilku lat. Kontrahenci nie odpowiadają na wysyłane potwierdzenia. Czy spółka może zlikwidować te salda? Jeśli tak, to jak to zrobić i czy należy to jakoś udokumentować? Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka) Autorzy: prof. dr hab. Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts RADA Nierozliczone zobowiązania spółka może odpisać w pozostałe przychody operacyjne, pod warunkiem że przestały być one wymagalne, np. przedawniły się. Natomiast w przypadku należności wątpliwych spółka powinna utworzyć odpis aktualizujący i utrzymywać go do czasu wyjaśnienia spornych kwestii. Jeżeli okaże się, że nie ma żadnych szans na ściągnięcie należności, odpis należy rozwiązać. UZASADNIENIE Aktywa i pasywa należy wyceniać nie rzadziej niż na dzień bilansowy w taki sposób, że należności i udzielone pożyczki ujmowane są w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem ostrożności, natomiast zobowiązania - w kwocie wymagającej zapłaty. Natomiast zobowiązania finansowe, których uregulowanie zgodnie z umową następuje w drodze wydania aktywów finansowych innych niż środki pieniężne lub wymiany na instrumenty finansowe, należy wyceniać według wartości godziwej. Artykuł 35b ustawy o rachunkowości określa, że aktualizację wartości należności trzeba przeprowadzić z uwzględnieniem stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty. W ten sposób powstaje odpis aktualizujący. Jest on utrzymywany do czasu wyjaśnienia sporu bądź do czasu przedawnienia roszczeń. Ustawa o rachunkowości nie określa terminów przedawnienia roszczeń ze stosunków cywilnoprawnych. Terminy te określone zostały w art. 117-125 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nimi należności należy uważać za przedawnione, jeżeli wierzyciel utracił prawo ich dochodzenia w drodze powództwa cywilnego ze względu na upływ terminu określonego Kodeksem cywilnym. Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, należność przedawnia się po upływie 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz związane z prowadzeniem działalności gospodarczej - z upływem trzech lat. Z przedstawionych uregulowań wynika, że w przypadku zobowiązań spółka może odpisać salda po upływie trzech lat, jeżeli nie nastąpiły żadne z przypadków przerywających bieg przedawnienia. Zobowiązania zostają spisane w pozostałe przychody operacyjne, które dla celów podatkowych są przychodem do opodatkowania, jeżeli wcześniej koszt został uznany za koszt uzyskania przychodu. Jeśli natomiast chodzi o należności, to spółka, zanim zdecyduje się na ich odpisanie, powinna uprzednio dokonać odpisów aktualizujących ze względu na prawdopodobieństwo ich zapłaty. Oczywiście nie jest to obowiązkowe, ale wycena należności na dzień bilansowy obliguje spółkę do ujmowania w sprawozdaniu finansowym kwot możliwych do uzyskania. Należy również pamiętać, że odpisane należności nie stanowią kosztu uzyskania przychodu w myśl ustaw o podatku dochodowym. Aby uznać odpisane wierzytelności za koszt uzyskania przychodu, należy ich nieściągalność udokumentować zgodnie z art. 16 ust. 2 i 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W momencie tworzenia odpisu aktualizującego wartość należności spółka powinna określić możliwość uznania kosztu za koszt uzyskania przychodu w przyszłości, gdyż do rozważenia pozostaje utworzenie aktywa na odroczony podatek dochodowy. Aktywa na odroczony podatek z tego tytułu należy utworzyć w przypadku, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo odzyskania należności lub uznania odpisu aktualizującego za koszt podatkowy. Kiedy bieg przedawnienia ulega przerwaniu Artykuł 123 Kodeksu cywilnego określa, że bieg przedawnienia przerywa się: • przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, • przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, oraz • przez wszczęcie mediacji. Przykład Spółka ma w swoich księgach zobowiązanie wobec kontrahenta w wysokości 500 zł. Zobowiązanie to w bieżącym roku uległo przedawnieniu. Ponadto w księgach spółki figuruje zagrożona należność na kwotę 800 zł. Na należność tę spółka utworzyła odpis aktualizujący. Niestety, spółka nie dopilnowała terminu, w związku z tym należność uległa przedawnieniu. Ewidencja księgowa 1. Spisanie przedawnionego zobowiązania: Wn „Rozrachunki z dostawcami” 500 Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 500 2. Utworzenie odpisu aktualizującego należność: Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 800 Ma „Odpis aktualizujący należności” 800 3. Spisanie należności w wyniku przedawnienia: Wn „Odpis aktualizujący należności” 800 Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 800 Kliknij aby zobaczyć ilustrację. • art. 28, art. 35b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - z 2002 r. Nr 76, poz. 694; z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 • art. 117-125 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Nr 16, poz. 93; z 2008 r. Nr 116, poz. 731 • art. 16 ust. 1 pkt 25, ust. 2 i 2a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - z 2000 r. Nr 54, poz. 654; z 2008 r. Nr 141, poz. 888 Elżbieta Kujawska biegły rewident Istota sporu dotyczyła wykładni art. 16 ust. 2a pkt 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT. Zdaniem strony skarżącej, za dostateczne uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności uznać należało sytuację, w której podatnik spełnia warunki dotyczące utworzenia odpisów aktualizacyjnych określonych w ustawie o rachunkowości w odniesieniu do należności uprzednio zaliczonych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT do przychodów należnych. Ponadto występuje do sądu powszechnego jako wierzyciel o zasądzenie należności objętych tymi odpisami, a pozwany w tym procesie dłużnik, odpowiadając pismem procesowym na pozew, kwestionuje istnienie dochodzonych należności i odmawia dokonania zapłaty. Odpowiedź na pozew a powództwo sądowe Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, odesłanie zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT nakazuje identyfikować przesłankę uprawdopodobnienia przez pryzmat art. 16 ust. 2a pkt 1 tej ustawy. Zgodnie z nim, nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie ‒ Prawo restrukturyzacyjne, lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków. Dotyczy to także sytuacji, gdy wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego. Czytaj w LEX: Rozliczanie w CIT należności nieściągalnych krok po kroku > W ocenie NSA, to jedynie przykładowe wyliczenie zdarzeń, których wystąpienie przesądza o uprawdopodobnieniu nieściągalności wierzytelności. Oznacza to, że uprawdopodobnienie zajdzie w każdej z wymienionych sytuacji oraz w sytuacjach do nich podobnych. Wymaga to rozstrzygnięcia, czy opisana we wniosku o interpretację sytuacja, w której dłużnik kwestionuje dochodzoną w postępowaniu sądowym wierzytelność poprzez złożenie odpowiedzi na pozew jest równoważna, czy choćby podobna do kwestionowania przez dłużnika wierzytelności na drodze powództwa sądowego. Sprawdź w LEX: Czy nieściągalność wierzytelności w egzekucji uzasadnia odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej? > NSA przypomniał, że wszczęcie postępowania cywilnego następuje przez wytoczenie powództwa. To ono wyznacza granice, w jakich sąd uprawniony jest do rozpoznania przedstawionej mu sprawy a sformułowane w pozwie żądanie określa zarówno istotę dochodzonego roszczenia, jak również wyznacza rolę procesową strony ubiegającej się o sądową ochronę, czyli powoda. Zobacz również: Resort finansów poleca rozwiązania, których nie ma w przepisach >> Odpowiedź na pozew to co innego Czym innym jest natomiast odpowiedź na pozew, stanowiące w istocie pismo procesowe formułowane przez pozwanego w toku postępowania cywilnego. Odpowiedź na pozew jest zaliczana do pism przygotowawczych, a podstawowym warunkiem jej złożenia jest uprzednie doręczenie pozwu. Czytaj w LEX: Nowe obowiązki pełnomocników procesowych - reforma KPC 2019 > Zmiany opłat sądowych w związku z reformą KPC > W ocenie NSA, porównanie przede wszystkim skutków tych dwóch różnych pism procesowych wskazuje, że kwestionowanie określonej wierzytelności przez dłużnika na drodze powództwa sądowego, o czym stanowi art. 16 ust. 2a pkt 1 lit. d ustawy o CIT wymaga wszczęcia z jego inicjatywy procesu sądowego. Nie można uznać, że podjęcie obrony przez dłużnika przed dochodzoną przez wierzyciela należnością pieniężną poprzez złożenie odpowiedzi na pozew odbywa się w drodze powództwa sądowego, gdyż jest odwrotnie, a mianowicie odpowiedź na pozew jest formą przeciwstawienia się wytoczonemu powództwu sądowemu. Nie można także przyjąć, aby za sytuację równoważną lub podobną do wniesienia powództwa, z którym wiąże się cały szereg innych skutków, a także obowiązków instrumentalnych, uznać podjęcie przez dłużnika obrony w procesie poprzez złożenie odpowiedzi na pozew, w którym ujawnia on jedynie swoje stanowisko wobec dochodzonego w drodze powództwa sądowego roszczenia. Stefan Babiarz, Bogusław Dauter Sprawdź POLECAMY Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności Możliwość zaś uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, czyli sytuacja przewidziana w art. 16 ust. 2a pkt 1 lit. c ustawy o CIT wymaga, aby wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego. Sprawdź w LEX: Na jakiej podstawie ująć w kosztach przeterminowane wierzytelności? > Nie można zatem ‒ w ocenie NSA ‒ uznać za równoważną, czy nawet podobną sytuację, w której dochodzi jedynie do wszczęcia postępowania z powództwa podatnika, które zwalczane jest w toku procesu cywilnego przez pozwanego dłużnika odpowiedzią na pozew, w której kwestionuje on istnienie wierzytelności. Dla uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności w rozumieniu art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT nie jest wystarczające jej kwestionowanie przez dłużnika odpowiedzią na pozew złożoną w trakcie procesu sądowego wszczętego przez wierzyciela. Wyrok NSA z 16 lipca 2019 r., sygn. akt II FSK 2271/17 Czytaj w LEX: Dokumentowanie nieściągalności za pomocą protokołu sporządzonego przez podatnika > ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji. Kiedy należy wyksięgować z ksiąg rachunkowych przedawnione należności publicznoprawne? Jaką przyjąć podstawę prawną? Czy kierownik państwowej jednostki budżetowej może, czy też musi podjąć taką decyzję? Na pytania odpowiada Elżbieta Gaździk – ekspertka z zakresu rachunkowości budżetowej. W świetle art. 67 ustawy o finansach publicznych do spraw, które dotyczą należności publicznoprawnych, lecz nie zostały uregulowane w tej ustawie, stosuje się przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa (dalej: op). Zgodnie z art. 70 § 1 op zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym minął termin płatności. Przedawnieniu nie ulega zobowiązanie objęte hipoteką lub zastawem skarbowym, jednak po upływie terminu przedawnienia może być ono egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu. Upływ terminu przedawnienia sprawia, że zobowiązanie z tytułu nieuiszczonej należności publicznoprawnej wygasa (art. 59 op), i to łącznie z odsetkami za zwłokę. Skutek ten powstaje z mocy prawa i musi być uwzględniony z urzędu. Wygaśnięcie zobowiązania oznacza, że przypisane wcześniej należności przestają spełniać definicję aktywów określoną w art. 3 ust. 1 pkt 12 uor. W związku z tym jednostka powinna wyksięgować te należności przez zmniejszenie dokonanych odpisów aktualizujących, a jeśli nie utworzono odpisów – przez zaliczenie kwoty należności odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych. Decyzję w tej sprawie powinien podjąć – na podstawie umotywowanego wniosku w tym zakresie – kierownik jednostki jako osoba odpowiedzialna za wykonywanie obowiązków z obszaru rachunkowości (w tym nadzoru) określonych uor

wniosek o spisanie należności przedawnionych