W GREEN CANOE Naturalnie polecam sprawdzony przepis na syrop z kwiatów czarnego bzu oraz opowiadam, jak najłatwiej suszyć te kwiaty i jak je potem przechowyw Zobacz jak wygląda pielęgnacja lilaka pospolitego oraz czy możliwe jest rozmnażanie lilaka w warunkach ogrodowych. Oto sekrety uprawy lilaka pospolitego i jego pięknych kwiatów! Lilak pospolity. Lilak pospolity (Syringa vulgaris) potocznie nazywany bzem jest jednym z ulubionych krzewów kwitnących w maju w naszych ogrodach. Sadzony może Kwiaty czarnego bzu mają skuteczne działanie kojące, przyspieszające gojenie się ran i regenerację skóry. Łagodzą podrażnienia i stany zapalne, oczyszczają a przy tym wspomagają ukrwienie skóry. Szczycą się także właściwościami przeciwutleniającymi czyli opóźniającymi starzenie. Kwiat czarnego bzu – jak wygląda? Czarny bez należy do roślin piżmaczkowatych. Bywa również nazywany bzem lekarskim lub bzem dzikim. Występuje powszechnie na terenie Polski. Rośnie na terenach, których wysokość nie przekracza 900 m.n.p.m. Spotkać go można w lasach, nieużytkach oraz miejscach wilgotnych. Poza kulinarnymi wyczynami w postaci soków, lemoniad i wina (przeczytaj tutaj ), kwiaty czarnego bzu są idealne do stwarzania kosmetycznych cudów. Czarny bez posiada właściwości, które idealnie radzą sobie z problemami skórnymi. Łagodzi podrażnienia i stany zapalne, doskonale oczyszcza skórę i pobudzaj jej ukrwienie. Syrop z czarnego bzu można przygotować zarówno z kwiatów, jak i owoców. Jest bardzo słodki, dlatego świetnie sprawdzi się jako dodatek do kawy i herbaty. Właściwości odżywcze owoców z czarnego bzu. Owoce czarnego bzu są świetnym źródłem witaminy A, z grupy B i C oraz minerałów: potasu, wapnia, glinu, żelaza i sód. il0Z. Czarny bez (Sambucus nigra) to krzew powszechnie porastający nieużytki i przydroża - tak wszędobylski, że wiele osób uważa go za roślinę nieciekawą i nie godną uwagi. A szkoda, bo czarny bez zastosowanie może mieć w ogrodzie jako roślina ozdobna oraz źródło kwiatów, owoców i liści o cennych właściwościach leczniczych. Ponadto uprawa bzu czarnego jest bardzo łatwa. Zobacz jak wygląda bez czarny, poznaj najciekawsze odmiany ozdobne czarnego bzu i możliwości jego zastosowania w ogrodzie. Czarny bez - Sambucus nigra - kwiaty Jak wygląda czarny bez? Czarny bez, określany też jako dziki bez czarny, w warunkach naturalnych przyjmuje formę rozłożystego krzewu i osiąga niejednokrotnie wysokość ponad 5 metrów, przez co w starszym wieku bardziej przypomina niskie drzewo o wielu pniach. Pędy tej rośliny pokryte są szarą, chropowatą, z wiekiem coraz bardziej spękaną czarnego bzu są pojedyncze i niepozorne, ale zebrane w duże baldachogrona o średnicy od 10 do 20 cm przyciągają z daleka wzrok. Ich aromat z daleka przyjemny dla nosa, po zbliżeniu się do rośliny staje się, delikatnie mówiąc, "męczący". Kwiaty bzu czarnego mają barwę białą i pojawiają się w okresie od czerwca do lipca, przyciągając wiele pszczół. Owoce czarnego bzu pojawiają się w okresie od sierpnia do września i pozostają na roślinie jeszcze w październiku. Są kuliste, o średnicy do 8 mm, barwy ciemno fioletowej, niemal czarne. Od owoców właśnie pochodzi nazwa bez czarny. Stanowią one przysmak dla ptaków, które przy okazji na duże odległości rozsiewają nasiona bzu czarnego. Liście bez czarny ma zielone, złożone z 3-9 (najczęściej 5) jajowatych, ostro piłkowanych listków osiągających do 9 cm długości. Liście bzu czarnego po roztarciu wydzielają duszący zapach, podobnie jak kwiaty. Bez czarny - właściwości lecznicze Właściwości lecznicze bzu czarnego sprawiają, że gatunek Sambucus nigra ma szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie i medycynie naturalnej. Przydatne są zarówno kwiaty i owoce czarnego bzu, jak i liście tej czarnego bzu zawierają duże ilości flawonoidów, kwasów fenelowych i organicznych, a ponadto garbniki, olejek, śluzy, triterpeny, sterole i sole mineralne. Wykorzystuje się je przygotowując rozmaite preparaty lecznicze z kwiatów czarnego owocach bzu czarnego jest sporo glikozydów antocyjanowych, cukrów, pektyn, garbników, rzadkich kwasów organicznych ( szikimowy), rutyny, a także witaminy C, witamin z grupy B i prowitaminy A. Za czarny kolor owoców odpowiada barwnik sambucyjanina, która wykazuje silne właściwości antynowotworowe, wspomagające odporność i układ krwionośny. Owoce bzu czarnego posiadają cenne właściwości leczniczeFot. Czarny bez - zastosowanie Bez czarny zastosowanie ma przede wszystkim lecznicze. Z kwiatów czarnego bzu przygotowuje się napary wykorzystywane w leczeniu przeziębień, katarów i chorób reumatycznych. Mają one działanie moczopędne, napotne i przeciwgorączkowe, a także wykrztuśne. Jako surowiec zielarski kwiaty bzu czarnego zbiera się gdy rozkwitną ale jeszcze nie przekwitają. Ścina się je całymi baldachami i suszy w przewiewnym i suchym miejscu, rozkładając cienką warstwą. Suszenie kwiatów czarnego bzu pozwala zachować ich cenne właściwości lecznicze na długi czarnego bzu są znakomitym produktem do produkcji soków i konfitur wzmacniających odporność w czasie jesieni i zimy. Ponoć najlepsze są te, zbierane zaraz po pierwszych przymrozkach. Należy jednak pamiętać, iż świeżych owoców czarnego bzu nie wolno zjadać. Nadają się one do spożycia dopiero po zagotowaniu lub usmażeniu bez przykrycia. Jeżeli z owoców przyrządza się przetwory, takie jak kompoty, galaretki, dżemy, wina, to należy oddzielić od nich pestki, przecierając je przez sito. Zbiera się tylko owoce w pełni dojrzałe, najlepiej po pierwszym jesiennym przymrozku. Uwaga!Bez czarny ma owoce, które bardzo plamią, dlatego krzewu tego nie powinno się sadzić przy ścieżkach, ławkach ogrodowych oraz w pobliżu parkingów, gdzie sok owoców mógłby poplamić przechodniów i samochody. Liście czarnego bzu, które nie są specjalnie ozdobne (u gatunku, bo o ciekawych liściach odmian ozdobnych, powiemy za chwilę) znajdują zastosowanie podczas sporządzania wszelkiego rodzaju maceratów i gnojówek ogrodniczych przydatnych do wzmacniania odporności uprawianych warzyw i kwiatów oraz do walki z niektórymi chorobami i szkodnikami. Dodatkową ich zaletą jest to, że poprzez swój specyficzny zapach wykazują właściwości odstraszające myszy, krety i nornice. Wystarczy garść pogniecionych liści czarnego bzu umieścić w zamieszkałej norce, a gryzonie lub kret się z niej ewakuują. Bez czarny - Sambucus nigra - owoceFot. Z liści bzu czarnego sporządzić wyciąg, który stosuje się przeciwko mszycom i gąsienicom bielinka kapustnika. W tym celu 1 kg świeżych lub 200g suszonych liści i kwiatów bzu moczy się w 10 litrach wody przez 24 godziny, a następnie rozcieńcza się wodą w stosunku 1:10. I jeszcze jedna, moim zdaniem największa zaleta liści bzu - rozkładając się, dostarczają one dużo materii organicznej, tym samym wzbogacając glebę w środowisku naturalnym bez czarny porasta wilgotne miejsca na glebach zasobnych w azot. Takie preferencje spowodowały, że czarny bez ma zastosowanie jako roślina wskaźnikowa, która swoją obecnością potwierdza dużą zasobność gleby zwłaszcza w związki azotowe. Gnojówka, wywar, napar - ekologiczne środki ochrony roślin Wiele roślin na działkach, w tym również powszechnie występujące chwasty, takie jak pokrzywa, mniszek lekarski czy skrzyp polny, możemy wykorzystać do samodzielnego przygotowania gnojówek i wywarów roślinnych, przydatnych do nawożenia i ochrony roślin. Dobre przykłady to wywar ze skrzypu na mączniaka czy gnojówka z pokrzyw na mszyce. Poznaj najlepsze przepisy na ekologiczne środki ochrony roślin i nawozy naturalne oraz dowiedz się jak je stosować. Więcej... Gdzie posadzić czarny bez? Bez czarny warto posadzić w centralnym punkcie ogrodu lub dużej rabaty, gdzie będzie wyglądać naprawdę okazale i wprowadzi do ogrodu wiejski charakter, dodając uroku całemu założeniu. Pod krzewami bzu można posadzić, a raczej wysiewać całymi garściami, drobne rośliny cebulowe, które wczesną wiosną dodadzą ogrodowi kolorów, lub pokusić się o założenie w podcieniu rabaty z paprociami lub leśnymi czarnego bzu jest możliwa na całym terenie naszego kraju, gdyż czarny bez jest w pełni mrozoodporny i ma niewielkie wymagania. Dobrze rośnie na zwykłych, średnio żyznych glebach, najlepiej wilgotnych, zarówno na stanowiskach słonecznych jak i półcienistych. Aby zachować walory dekoracyjne krzewów czarnego bzu warto starsze pędy wycinać, a młodsze przycinać w połowie ich długości. Takie silne przycinanie bzu wykonuje się co 2-3 lata. Lilak pospolity - odmiany, pielęgnacja, rozmnażanie Obfite kwitnienie i piękny zapach roznoszący się w ogrodzie sprawiają, że lilak pospolity jest lubianym i chętnie uprawianym krzewem. Poza gatunkiem rodzimym dostępne są ciekawe ogrodowe odmiany lilaka pospolitego, których pachnące kwiaty zachwycają kolorem i kształtem. Zobacz jak wygląda pielęgnacja lilaka pospolitego oraz czy możliwe jest rozmnażanie lilaka w warunkach ogrodowych. Więcej... Bez czarny - odmiany ozdobne Jeśli ktoś woli rośliny bardziej ozdobne, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby posadzić ozdobne odmiany bzu czarnego. A jest z czego wybierać. Hodowcy dołożyli wielu starań, by wyhodować piękne odmiany gatunku Sambucus nigra. Przedstawiamy 7 ciekawych odmian czarnego bzu. Wszystkie są łatwe w uprawie i w pełni mrozoodporne. Bez czarny 'Aureomarginata' - odmiana posiada liście o typowym kształcie i wielkości, ale na powierzchni blaszek rysuje się szeroki żółty margines, czasem zajmujący aż połowę szerokości liścia. Kwiaty w typowej dla bzu barwie białej można podziwiać od maja do lipca. Czarny bez odmiany 'Aureomarginata' rośnie niższy niż gatunek, więc znakomicie nadaje się do mniejszych ogródków przydomowych. Odmiana w pełni mrozoodporna. Bez czarny 'Aurea' - odmiana o liściach w kolorze złota i wzroście równie silnym jak dziki gatunek. Osiąga do 3 m wysokości. Jest w pełni mrozoodporna i dobrze znosi warunki miejskie. Bez czarny 'Laciniata' - roślina o bardzo ciekawych liściach, które są matowozielone, złożone z mocno powcinanych listków. Podobne liście ma klon palmowy, który jednak w naszym klimacie bywa kłopotliwy w uprawie. Dlatego dla osób, którym podoba się takie ulistnienie, bez czarny 'Laciniata' może okazać się lepszym wyborem. W porównaniu do innych odmian bzu czarnego, bez 'Laciniata' dobrze znosi stanowiska cieniste. Może zatem rosnąć zarówno w pełnym słońcu, półcieniu, jak i na stanowisku cienistym. Uchodzi za niewymagającą roślinę, doskonałą do sadzenia w miastach. Bez czarny 'Eva' kwitnie na różowoFot. Bez czarny 'Eva' - odmiana ta posiada liście powcinane, jak u odmiany 'Laciniata' ale dodatkowo są one ciemno puprpurowe. Roślinę wyróżniają też różowe kwiaty. Roślina bardzo dobra do sadzenia w miastach, w zestawieniach kolorystycznych z innymi krzewami. Czarny bez 'Guincho Purple' - tę odmianę wyróżnia przede wszystkim ciekawe zabarwienie liści. Pierzaste liście wiosną i latem są ciemnopurpurowe, a jesienią czerwone. Kwiaty lekko różowe o bardzo intensywnym zapachu można podziwiać od czerwca do lipca. Bez czarny 'Madonna' - roślina o zwartym pokroju, wyróżniająca się wolniejszym wzrostem oraz pierzastymi, jasnozielonymi liśćmi z nieregularną, szeroką białokremową obwódką. Odmiana mało wymagająca, dobrze rosnąca na każdej glebie ale nie lubiąca przesuszenia. Może rosnąć na każdym stanowisku, od w pełni słonecznego do cienistego. Bez czarny 'Marginata' - odmiana określana też nazwą 'Variegata' posiada liście matowozielone w środku i ny białokremowe na brzegach. Kwitnie na kremowobiało od czerwca do lipca. Świetnie nadaje się do sadzenia na tle roślin o ciemnym ulistnieniu. Dorasta do 2,5 m wysokości, a zatem jest nieco niższa niż większość innych odmian bzu czarnego. Czarny bez - rozmnażanie Rozmnażanie czarnego bzu prowadzi się przez sadzonki zdrewniałe, cięte w okresie bezlistnym i ukorzeniane w wilgotnej glebie w lekkim cieniu. Na takie sadzonki, późna jesienią, po opadnięciu liści, pobiera się pędy roczne. Pobrane fragmenty pędów przycinamy w taki sposób, aby każda sadzonka miała 4-6 oczek. Sadzimy je głęboko, pozostawiając tylko 2 oczka nad ziemią. Sadzonki bzu czarnego ukorzeniają się dość szybko i po roku można je posadzić na miejsce docelowe. W ten sposób rozmnożony bez czarny obficie zaowocuje po 3-4 latach. Bez czarny można też rozmnażać przez sadzonki zielne. Można je pobierać od połowy czerwca do połowy lipca z nowych przyrostów. Odcinek pędu powinien mieć 2-4 liście. Przed sadzeniem dolne liście się usuwa, pozostawiając tylko 2 górne. Rośliny po posadzeniu trzeba często zraszać aby zapewnić im odpowiednią wilgotność. W przeciwnym razie łatwo uschną. Z tego względu rozmnażanie bzu czarnego przez sadzonki zdrewniałe jest nieco łatwiejsze. Jesienią można też wysiewać nasiona, które należy wydobyć z owców. Jednak rozmnażanie czarnego bzu z nasion wymaga najwięcej cierpliwości, a w przypadku odmian ozdobnych, rośliny nie powtórzą cech rośliny matecznej. Dlatego odmiany ozdobne bzu rozmnażamy wyłącznie z sadzonek. Jak ciąć czarny bez? Dla prawidłowego wzrostu i obfitego owocowania czarny bez wymaga regularnego prześwietlające bzu czarnego prowadzi się po zbiorach owoców. Można je wykonać jeszcze jesienią, zaraz po zbiorze lub w okresie zimowym. Zasadniczo najlepszy termin przycinania czarnego bzu to właśnie miesiące zimowe. Unikajmy jednak cięcia w czasie dużych mrozów. Jeśli pogoda nie sprzyja, cięcie czarnego bzu można opóźnić do początku wiosny ale trzeba zdążyć zanim na roślinie zaczną się pojawiać liście. Decydując się na cięcie czarnego bzu, warto wiedzieć, że najobficiej roślina ta owocuje na pędach dwuletnich. Naszym celem jest zatem usuwanie wszystkich pędów starszych oraz pędów dwuletnich, które szczyt owocowania mają już za sobą. Pędy te ścinamy dość krótko nad ziemią. W ich miejsce wiosną wybije kilka długopędów na wysokość od 1,2 do 2 m. To na nich w następnym roku obficie pojawią się warunki owocowania i wygodny zbiór owoców bzu czarnego zapewnimy sobie, gdy roślina będzie miała od 6-12 pędów jednorocznych i dwuletnich. Starszych pędów nie ma sensu utrzymywać na krzewie. Nabierz pewności w przycinaniu roślin owocowych Jeżeli nie masz pewności jak wykonać cięcie lub po prostu boisz się to robić, pomoże Ci fantastyczna książka „Szkoła cięcia 2” poświęcona przycinaniu drzew i krzewów to druga część bestsellerowej książki „Szkoła cięcia”, w której Autorki Lucyna i Alicja Grabowskie w prosty i jasny sposób wyjaśniały tajniki cięcia roślin ozdobnych. Pierwszą książkę "Szkoła cięcia" za prosty język i wyraźne, dokładne rysunki pokochali posiadacze ogrodów w całej Polsce. Książka szybko stała się bestsellerem - 20 tysięcy sprzedanych egzemplarzy! „Szkoła Cięcia 2” sprawi, że nabierzesz pewności w przycinaniu drzew i krzewów owocowych i nauczysz się tak ciąć rośliny, aby rosły zgodnie z Twoimi oczekiwaniami oraz obficie owocowały. Po lekturze tej książki prawdopodobnie całkowicie zmieni się Twoje podejście do cięcia roślin! Przeczytaj również: Berberys Thunberga, berberys zimozielony - odmiany i uprawa berberysów Berberys to krzew o ozdobnych liściach, niezbyt wymagający, nadaje się do bardzo różnorodnych zastosowań. W ogrodach najchętniej sadzony jest berberys Thunberga i jego liczne odmiany. To krzew zrzucający liście na zimę ale wśród berberysów można też znaleźć berberys zimozielony. Oto najciekawsze gatunki i odmiany berberysów. Wybierz berberys do Twojego ogrodu i poznaj tajniki jego uprawy. Więcej... Ostrokrzew - uprawa, rozmnażanie, choroby Ostrokrzew to jeden z bardziej dekoracyjnych krzewów jaki możemy posadzić w ogrodzie. Nadaje się na stanowiska cieniste, do tego posiada zimozielone liście. Dowiedz się więcej o uprawie ostrokrzewu, jego rozmnażaniu a także chorobach. Te informacje zapewnią Tobie sukces w uprawie ostrokrzewu, który odwdzięczy się pięknymi czerwonymi owocami stanowiącymi doskonały element dekoracyjny na Boże Narodzenie. Więcej... Krzewy ozdobne szczepione na pniu Krzewy ozdobne szczepione na pniu to ciekawa propozycja dla wszystkich osób, które chcą aby ich ogród zachwycał niezwykłymi kształtami i formami roślin. Pozwalają uzyskać ciekawy efekt miniaturowych drzewek, które możemy uprawiać nawet na niewielkiej powierzchni małego ogródka przydomowego, tarasu czy balkonu. Przy tym uroczym wyglądzie ich pielęgnacja zazwyczaj jest bardzo łatwa. Oto najlepsze odmiany krzewów szczepionych na pniu! Więcej... Już no niedługo będziemy mogli wybrać się w ekologiczne, czyste tereny w poszukiwaniu krzewów czarnego bzu, by zerwać dojrzałe owoce i móc cieszyć się ich dobroczynny m wpływem na nasze zdrowie. Czarny bez nie tylko złagodzi objawy przeziębienia, ale dzięki zawartości witamin i soli mineralnych wzmocni odporność organizmu i uczyni go mniej podatnym na różnego rodzaju infekcje. Jakie właściwości kryje w sobie czarny bez? Kiedy zbierać kwiaty i owoce oraz jak sporządzić prozdrowotne specyfiki. Dowiedz się więcej o czarnym bzie. Czarny bez - co to za roślina? Sambucus nigra to krzew osiągający do 10 metrów wysokości, niekiedy przybierający rozmiar niewielkiego drzewka. Białe kwiaty zebrane są w duże baldachogrona o średnicy od 10 do 20 cm, natomiast pojedyncze kwiaty są drobne w kolorze białym lub kremowym. Owoce ciemno fioletowe, mięsiste i błyszczące osiągają długość od 6 do 8 mm. W stanie naturalnym, czarny bez często rozsiewany przez spożywające jego owoce ptactwo, spotykany jest w parkach, na skrajach lasów, przydrożach, w wąwozach. Do celów spożywczych prowadzony jest w uprawach. Kwiaty czarnego bzu - zbiory W maju lub czerwcu, gdy kwiatostany będą już dostatecznie rozwinięte, możemy wybrać się na zbiory. Koniecznie należy to zrobić w słoneczną pogodę i zanim kwiatki zaczną się osypywać. Ścinamy całe baldachy, które później należy umieścić w zacienionym, przewiewnym miejscu w niezbyt wysokiej temperaturze, by nie zżółkły. Zbierając kwiaty, pamiętajmy jednak o zostawieniu pewnej ich części na krzewie po to, by móc ponownie skorzystać z kolejnych darów bzu, a mianowicie z owoców. Polecane dla Ciebie bez czarny, saszetki, kamica dróg moczowych, przeziębienie, infekcja zł sok zł sok, odporność zł żelki, odporność zł Kwiaty czarnego bzu - właściwości Kwiaty bzu czarnego bogate są we flawonoidy: rytozyd, pochodne kwercetyny i kemferolu, są niezawodnym środkiem w przypadku gorączki, kataru, kaszlu, czyli ogólnie mówiąc – w stanach przeziębienia. Działają moczopędnie i rozkurczowo oraz uszczelniają naczynia włosowate, zwiększając ich elastyczność. Część świeżego surowca możemy spożytkować np. w postaci placuszków albo przygotować syrop, zalecany w celu wzmocnienia organizmu. Owoce bzu czarnego - zbiory Owoce czarnego bzu muszą być w pełni dojrzałe, dlatego najlepiej przy sprzyjającej pogodzie zbierać je w sierpniu lub we wrześniu. Podczas tych zbiorów także zostawmy część na krzewie, aby ze skarbów przyrody mogli skorzystać „bracia mniejsi”, o których pisze Sebastian Kneipp: „Ptaszki zanim jesienną rozpoczną wędrówkę, szukają krzewów bzowych, aby krew swoją przeczyścić i naturę wzmocnić do dalszej podróży”. Owoce bzu czarnego - właściwości Owoce bzu czarnego są surowcem antocyjanowym, a co się z tym wiąże, wykazują właściwości antyoksydacyjne, czyli zdolność do wiązania wolnych rodników. Przetwory z owoców bzu czarnego chronią więc nasze komórki i zapewniają im dłuższą żywotność. Standaryzowane ekstrakty z Fructus sambuci nigri poddawane były naukowej ocenie. Badania in vitro wykazały bakteriobójcze działanie oraz zdolność wiązania się flawonoidów zawartych w ekstrakcie z wirusem grypy, przez co zostaje uniemożliwione wniknięcie do komórki gospodarza. Standaryzowane wyciągi podawano również chorym z objawami grypopodobnymi. Porównując z grupą kontrolną, przyjmującą placebo, czas choroby skracał się o 3-4 dni. Obecność pektyn ułatwia przygotowanie powidełek o odpowiedniej konsystencji, bogatych w witaminy (A, C i z grupy B) oraz w związki mineralne. Powidełka o niepowtarzalnym smaku pomocne są przy wrzodach i zaparciach. Owoce możemy także wykorzystać do zrobienia soku lub po prostu ususzyć i stosować, gdy potrzebujemy oczyścić organizm z egzogennych toksyn oraz szkodliwych produktów przemiany materii, w niestrawnościach, zaparciach oraz w przeziębieniu i różnych bólach. Czarny bez - naturalny kosmetyk Czarny bez w postaci świeżych naparów to doskonały kosmetyk na problemy związane ze stanami zapalnymi oczu, cieniami i obrzękami pod powiekami. Surowiec ten zalecany jest także przy skórze z wypryskami i trudno gojących się ranach. W przypadku tych problemów należy wykonywać kilkunastominutowe ciepłe okłady. Sambucus nigra to roślina ciekawa zarówno dla etnobotaników, jak i farmakognostów. Składniki czynne bzu i mechanizmy ich działania, ciągle nie do końca poznane, mogłyby dostarczyć wielu tematów badawczych. A co na to Kleopatra...? Nie dysponując współczesną wiedzą, władczyni Egiptu wykorzystywała kwiaty bzu w celach bardziej praktycznych (patrząc oczywiście z punktu widzenia kobiety słynącej z urody), to znaczy do kąpieli! I miała rację. Kwiaty bzu, jak już wiemy, zawierają flawonoidy, które działają przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, a kwasy organiczne lekko wybielają skórę. W połączeniu z mlekiem używanym w „kąpieli Kleopatry” tworzą niezastąpiony kosmetyk. Bez z apteki Gdyby jednak wyprawa w poszukiwaniu bzu czarnego i jego surowców nam się nie powiodła, zawsze możemy skorzystać z aptecznych zapasów: herbatki z kwiatów i preparatów zawierających ekstrakty z owoców. Zachowaj ostrożność Należy jednak pamiętać o ważnej rzeczy: w liściach, niedojrzałych owocach i nasionach bzu czarnego znajduje się glikozyd cyjanogenny – sambunigryna. Związki należące do glikozydów cyjanogennych w organizmie ludzkim ulegają przemianie do cyjanowodoru, blokującego enzymy tkankowe, co prowadzi do zahamowania transportu tlenu z krwi do tkanek. Cyjanowodór, czyli kwas pruski, jest toksyczny w dużych dawkach. W przypadku surowców z bzu czarnego nie mamy się czego obawiać, zawartość glikozydów cyjanogennych jest niewielka i ulegają one unieczynnieniu podczas suszenia i dodatkowej obróbki termicznej. Przepisy Powidełka z owoców bzu czarnego Na 1 kg owoców około 400 g cukru, odrobina wody i sok z cytryny – gotujemy do otrzymania odpowiedniej konsystencji. Jeśli obawiamy się pestek lub nie odpowiada nam ich obecność, możemy po krótkim zagotowaniu bez cukru przetrzeć przez sito, a potem otrzymany mus gotować z cukrem. Syrop z kwiatów bzu czarnego Kwiaty z 20-40 baldachów zalewamy syropem otrzymanym przez zagotowanie 1 kg cukru z 1 litrem wody i plastrami cytryny. Pozostawiamy na 2 dni, mieszając raz dziennie po czym filtrujemy i zagotowujemy sok przed przelaniem do wyparzonych butelek. Ciekawostki na temat bzu Bez czarny zalicza się do roślin synantropijnych, czyli towarzyszących człowiekowi, a dowody na to – w postaci nasionek bzu znalezionych w wykopaliskach – sięgają czasów epoki kamiennej. Poznając wierzenia ludów słowiańskich, germańskich, Celtów, Brytów i Skandynawów, dowiadujemy się o magicznym znaczeniu tego krzewu dla naszych praprzodków. Występując jako naturalny składnik domowego ogrodzenia, chronił nie tylko przed gryzoniami, które odstręczał zapach, ale także bronił dostępu przed wszelakimi „złymi duchami”. Panował przesąd, iż ścięcie bzowego drzewa grozi rychłym nieszczęściem: chorobą (kurcze oraz bóle rąk i nóg) lub śmiercią. Tym bardziej nie można było używać takiego drewna na podpałkę – sprowadzało to na przebywającego w otoczeniu pieca tak zwany ogniopiór (znamię na twarzy o kształcie płomienia), a także parchy na twarzy i wrzody na plecach. W niektórych regionach Polski bzom powierzano swoje choroby i tym samym spalenie drewna mogłoby je wszystkie uwolnić… Do bzowych krzewów odnoszono się z bojaźnią, ale też z szacunkiem – jak podają prace etnografów – w niektórych wsiach długo utrzymywał się zwyczaj uchylania czapki i pokłonu w kierunku bzu czarnego. Także niemieckie i angielskie określenia: Eldertree, Schwarzer Holunder od słów „starszy”, „starszyzna”, odnoszących się do ludzi mających wiedzę, a jednocześnie władzę, wskazują na znaczenie bzu na terenach pozasłowiańskich. Skandynawowie wyruszający na długie wyprawy powierzali bzom swoje zdrowie i życie. Dla Celtów bez był symbolem śmierci i odrodzenia. W tradycji chrześcijańskiej krzew ten również ma swoją rolę, niestety, niezbyt szczęśliwą: znane jest przekonanie, że na nim powiesił się Judasz. Podanie to zostało utrwalone w nazwie grzybów porastających obumierające pnie bzów. Uszak bzowy Auricularia auricula-judae, czyli w tłumaczeniu „Judaszowe ucho”, to bardzo dobrze znany Azjatom przysmak i medykament. W Europie rzadko zbierany, choć spotkać możemy go na pniach bzów, a także innych roślin drzew liściastych. Grzyb ten posiada charakterystyczny wygląd, przypominający w strukturze i wyglądzie małżowiny uszne – pod warunkiem że jest dobrze uwodniony. Można go stosować w stanach zapalnych oczu, przeziębieniach i w problemach z hemoroidami; działa ogólnie wzmacniająco. Bez czarny dla Słowian był nie tylko tajemną rośliną. Na swój sposób nasi przodkowie znali także immunostymulujące właściwości Flos Sambuci – zbierane w noc świętojańską i zjadane po upieczeniu w cieście miały chronić cały rok przed febrą! I dzisiaj warte polecenia są przysmaki przygotowane na bazie bzu: kwiaty smażone w cieście naleśnikowym, soki i powidełka z owoców. Twoje sugestie Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Polecane artykuły Cytryna, jakiej nie znamy Co wiemy o cytrynie dzisiaj? Czy potrafimy wykorzystać ją inaczej, niż tylko dodając (głównie w zimie) do herbaty? Pomijając kulinarne możliwości, przyjrzyjmy się cytrynie okiem naszych poprzedników – farmaceutów, botaników, lekarzy! Owoce wczesnego lata Spożywane jako deser czy dodatek do obiadu są idealnym rozwiązaniem na upalne dni: dostarczają cennych witamin i minerałów, a jednocześnie schładzają organizm i gaszą pragnienie. Pierwsza pomoc przy zawale Zawał mięśnia sercowego to martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej doprowadzającej krew do serca. Do zawału mięśnia sercowego dochodzi najczęściej na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej przez blaszkę miażdżycową. Do zawału zdecydowanie częściej dochodzi u mężczyzn niż u kobiet, zwykle dotyka on osoby po 40 roku życia. Syndrom paryski – co to jest, na czym polega? Wizyta w Paryżu to dla wielu turystów spełnienie odwiecznego marzenia. Niestety, czasem potęgowane przez lata emocje, oczekiwania i wyidealizowane wyobrażenia potrafią odbić się negatywnie na zdrowiu. Przekonały się o tym osoby, które doświadczyły tajemniczego syndromu paryskiego. Paranoja indukowana (Folie a deux) – na czym polega zaburzenie psychiczne znane z filmu „Joker 2”? Wszystko wskazuje na to, że fabuła powstającego filmu „Joker 2" zbudowana zostanie wokół zaburzenia zwanego paranoją indukowaną (folie a deux). Znajomość objawów i charakterystyki tej przypadłości pozwala przewidzieć, o czym będzie opowiadała kontynuacja kinowego przeboju z 2019 roku. Sezon na kwitnący czarny bez w pełni. Z kwiatów można zrobić tradycyjny syrop, który jest niezastąpiony przy infekcjach. Ale to też świetny dodatek do napojów i deserów. Czarny bez kwitnie w maju i czerwcu. Białe kwiaty (podobnie jak później owoce) to cenny surowiec zielarski. W domu łatwo zrobisz z nich syrop, który ma nie tylko właściwości zdrowotne, ale i dobrze smakuje. W niektórych regionach na taki syrop mówi się hyćka. Właściwości kwiatów czarnego bzu Kwiaty czarnego bzu są niezastąpione jeśli chodzi o pomoc w łagodzeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Działają wykrztuśnie, napotnie, pomagają uporać się z katarem. Pomagają wzmacniać odporność, działają moczopędnie i antywirusowo. Od lat napary czy syrop z kwiatów czarnego bzu jest polecany w medycynie naturalnej jako środek przeciwgorączkowy. Jak zbierać kwiaty czarnego bzu? Kwiaty czarnego bzu można zbierać samodzielnie, ważne, aby wybrać krzewy rosnące z dala od ruchliwych ulic i innych źródeł zanieczyszczenia. Wystarczy odcinać baldachy. Najlepiej w momencie, kiedy kwiaty nie są w pełni rozwinięte. Przed dalszym przetwarzaniem warto rozłożyć je na papierze lub płótnie i zostawić na kilkadziesiąt minut, aby pozbyć się niechcianych owadów. Do czego wykorzystać syrop kwiatów z czarnego bzu? Hyćkę czy po prostu syrop z kwiatów czarnego bzu można dodawać do herbaty, rozcieńczać z wodą i pić podczas infekcji, ale też w każdym dowolnym momencie, ponieważ to zwyczajnie smaczny napój o charakterystycznym, delikatnym smaku podkręconym przez dodatek cytryny. Syrop z kwiatów czarnego bzu można też wykorzystać, jak każdy inny syrop (np. jako zamiennik syropu z agawy czy syropu klonowego). Można nim polać lody, naleśniki, dodać do kremu do przełożenia tortu czy innego ciasta. Przepis: Syrop z kwiatów czarnego bzuLeczniczy syrop z kwiatów czarnego bzu jest także świetnym dodatkiem do napojów i kuchniTradycyjnaCzas przygotowania48 gotowania20 porcji8Składniki30-40 baldachów kwiatowych czarnego bzu1 litr wody0,75 kg cukru3-4 cytrynySposób przygotowaniaUszykuj syrop i kwiatyZ wody i cukru zagotuj syrop. Kwiaty oddziel od gałązek. Cytrynę sparz i pokrój w plastry. W dużym naczyniu ułóż kwiaty, plastry cytryny i odstaw na 2 syropSyrop odcedź, przelej do wyparzonych butelek lub słoiczków. Pasteryzuj 15-20 też:Kwiaty robinii akacjowej ukoją nerwy i pomogą wątrobie. Dodaj akację do owsianki albo usmaż w cieście Dziki bez czarny Zbiór kwiatów dzikiego bzu czarnego, ich właściwości zdrowotne i lecznicze oraz przepisy na domowe preparaty lecznicze: – syrop z kwiatów bzu na przeziębienie i na ból gardła; – napar z kwiatów dzikiego bzu czarnego na gorączkę, na suchy kaszel, na ból gardła, na katar, na katar sienny, na trądzik; – nalewka z kwiatów dzikiego bzu na poprawę przemiany materii; – herbata z kwiatów dzikiego bzu czarnego na zaparcia, wzdęcia, otyłość; – wywar z kwiatów dzikiego bzu czarnego o działaniu moczopędnym, na bóle reumatyczne, zapalenie stawów, na odparzenia, pieluszkowe zapalenie skóry, czyraki… Jak zbierać kwiaty dzikiego bzu czarnego? Dziki bez czarny rozpoczyna kwitnienie pod koniec maja. Kwiaty bzu czarnego powinno się zbierać w słoneczny i suchy dzień około południa, kiedy rosa już całkowicie obeschła. Długo trwający upał powoduje utratę ich smaku, a kwiaty zbierane w deszczowym okresie psują się. Najlepiej ścinać całe baldachogrona nożyczkami lub sekatorem, układać luźno w koszu (nie ugniatać w foliowej torbie). Najwyższą wartość mają rozkwitające kwiaty bzu o białym kolorze. Baldachy z przekwitłymi, opadającymi pożółkłymi kwiatkami trzeba zostawić na krzaku. Przed suszeniem nie myje się ich, tylko strzepuje lub rozkłada na białym papierze, aby wyszły z nich drobne owady. Rozkłada luźno cienką warstwą na papierze na strychu (przy dobrej pogodzie na świeżym powietrzu w cieniu). Można też suszyć w piekarniku w temperaturze 30°C-35°C. Kwiaty brązowiejące w trakcie suszenia wyrzuca się (po wysuszeniu kwiaty czarnego bzu powinny być kremowe). Całkowicie suche kwiaty same odpadają od cienkich gałązek, czasem trzeba je wyczesać. Wysuszone kwiaty dzikiego bzu czarnego przechowuje się w ciemnym i suchym miejscu, zamknięte w szczelnych pojemnikach, aby nie traciły cennych olejków eterycznych. Suszone kwiaty dzikiego bzu czarnego mają słodki smak i słaby korzenny zapach, zachowują swoją leczniczą moc przez 2 lata. Wartości kwiatów dzikiego bzu czarnego, ich właściwości lecznicze i zdrowotne Kwiaty bzu czarnego zawierają rutynę, olejki eteryczne, kwasy organiczne, śluzy, glikozydy, karoten, kwas askorbinowy (49 mg%), garbniki. Herbata z suszonych kwiatów bzu czarnego pomaga zwalczyć katar, łagodzi suchy kaszel. Ponieważ działa napotnie, obniża gorączkę, pomaga leczyć infekcje dróg oddechowych. Ma lekkie działanie obkurczające naczynia krwionośne i słabe właściwości dezynfekujące, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, dlatego można nim płukać chore gardło. Wieczorna kąpiel stóp w naparze suszonych kwiatów dzikiego bzu czarnego lekkie działanie napotne i służy wzmocnieniu odporności w sezonie grypowym. Z naparu przygotowuje się także 10-15 minutową inhalację przy infekcjach dróg oddechowych. Preparaty z suszonych kwiatów aktywują metabolizm, działają żółciopędnie, przynoszą ulgę przy wzdęciach. Mają delikatne działanie moczopędne, dlatego podaje się je chorobach nerek i pęcherza moczowego (piasek). Wzmacniają układ krążenia, pomagają przy problemach ze snem. Wywar z suszonych kwiatów dzikiego bzu wykorzystywany jest przy zmianach skórnych, pieluszkowym zapaleniu skóry, odparzeniach, czyrakach. Zewnętrznie stosuje się wywar z kwiatów dzikiego bzu czarnego jako okłady, kompresy przy zapaleniu stawów różnego pochodzenia, bólach reumatycznych, nerwobólach. Lecznicze przepisy ze świeżych i suszonych kwiatów dzikiego bzu czarnego Herbatkę z dzikiego bzu czarnego i syrop z bzu czarnego powinno się zażywać jak środek leczniczy, a nie jako środek spożywczy, aby nie uodpornić organizmu na działania substancji leczniczych. Syrop z bzu czarnego na przeziębienie, na ból gardła Do litrowego słoika wsypać czyste świeże kwiaty bzu lekarskiego bez łodyg, mocno przycisnąć drewnianą łyżką lub ręką. Kwiaty powinny zapełnić 1/4 objętości słoika. Przygotować syrop cukrowy: do 600 ml wody wsypać 0,5 kg cukru i gotować mieszając, aż cukier rozpuści się. Zalać nim kwiaty, szczelnie zakręcić i wstawić na 1-2 dni do lodówki. Po tym czasie zawartość słoika przecedzić przez drobne sito wyłożone gazą. Do płynu dodać sok z 3 cytryn, doprowadzić do wrzenia. Gotować na małym gazie pod przykryciem przez 20 minut. Szybko przelać do słoiczków z zamknięciem twist off. Po zamknięciu suchymi pokrywkami słoiczki stawia się do góry dnem. Po przestudzeniu syrop z bzu czarnego najlepiej przechowywać w lodówce. Rada: Syrop z kwiatów czarnego bzu dodawać do herbat ziołowych podczas grypy. Napar z kwiatów dzikiego bzu czarnego i akacji na gorączkę w czasie grypy Do termosu wsypać 2 łyżki suszonych kwiatów czarnego bzu i 2 łyżki suszonych kwiatów białej akacji, zalać 3 szklankami wrzącej wody. Zaparzać przez godzinę, przecedzić. Popijać po kilka łyków przez cały dzień. Herbata z kwiatów dzikiego bzu czarnego na suchy kaszel Łyżeczkę suszonych kwiatów bzu czarnego zalać szklanką wrzącej wody, przykryć i zaparzać przez 10 minut. Przecedzić. Pić małymi łykami 2-3 razy dziennie po szklance gorącego naparu na 15 minut przed posiłkami. Napar z kwiatów dzikiego bzu czarnego na przeziębienie, w zapaleniu oskrzeli 2 łyżeczki suszonych kwiatów dzikiego bzu wsypać do termosu, zalać szklanką gotującej się wody. Zaparzać przez 30-40 minut. Przecedzić. Pić 1-2 razy dziennie po szklance ciepłego naparu. Przy zapaleniu oskrzeli pić 4-5 razy dziennie po 1/3 szklanki ciepłego naparu na 30 minut przed jedzeniem. Herbata z kwiatów dzikiego bzu czarnego, gorączka Długo zaparzany gorący napar z suszonych kwiatów czarnego bzu ma najlepsze działanie napotne (przepis wyżej). W czasie gorączki pić małymi łykami po 1/4 szklanki gorącego naparu, a przed snem wypić pól szklanki. W ciągu doby wypija się pół litra gorącej herbaty z kwiatów dzikiego bzu czarnego. Napar z kwiatów dzikiego bzu czarnego na katar Do szklanki wsypać 3 łyżeczki suszonych kwiatów czarnego bzu zalać 150 ml wrzącej wody, przykryć i odstawić na 5 minut, przecedzić. Przy katarze pić 3-4 razy dziennie świeżo przygotowaną porcję gorącej herbaty z kwiatów dzikiego bzu czarnego. Po konsultacji z lekarzem i zredukowaniu dawki herbatkę z kwiatów dzikiego bzu czarnego można podać zakatarzonym dzieciom. Mleczny napar ze świeżych lub suszonych kwiatów dzikiego bzu czarnego na lepszy sen na przeziębienie i na katar Kwiaty z 2 świeżych baldachów bzu (bez łodyżek) lub 2 łyżeczki suszonych kwiatów zalać 250 ml gorącego mleka. Przykryć, zostawić na pół godziny, przecedzić. Napar wypić przed snem posłodzony miodem. Herbata z kwiatów dzikiego bzu czarnego na katar sienny Do garnuszka wsypać 2 łyżeczki suszonych kwiatów czarnego bzu zalać 150 ml wrzącej wody, przykryć i odstawić na 7 minut. Napar przecedzić. Profilaktycznie pić raz dziennie jedną porcję jesienią. W sezonie pić 2-3 razy dziennie po 150 ml naparu z kwiatów dzikiego bzu czarnego. Napar z kwiatów dzikiego bzu czarnego, lipy drobnolistnej i dziewanny wielkokwiatowej o działaniu napotnym Przygotować mieszankę ziół: wymieszać po 2 łyżki suszonych kwiatów dzikiego bzu czarnego, lipy drobnolistnej i dziewanny wielkokwiatowej. Do termosu wsypać 2 łyżeczki mieszanki, zalać szklanką wrzącej wody, przykryć, zaparzać przez 20 minut, odcedzić. Pić po szklance gorącego naparu 2-3 razy dziennie. Płukanka z kwiatów dzikiego bzu czarnego na ból gardła, przy zapaleniu migdałków i jamy ustnej Do termosu wsypać 2 łyżeczki suszonych kwiatów dzikiego bzu, zalać szklanką wrzącej wody. Zaparzać przez 30 minut, przecedzić. Letnim naparem płukać chore gardło. Płukanka z kwiatów dzikiego bzu czarnego, malwy i szałwii do płukania chorego gardła Przygotować mieszankę ziół: wymieszać po łyżeczce kwiatów bzu czarnego, malwy i liści szałwii. Łyżeczkę tej mieszanki zalać szklanką wrzącej wody, przykryć i pozostawić do naciągnięcia. Przecedzić. Po ostudzeniu stosować do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych. Napar z kwiatów dzikiego bzu czarnego na zaparcia, wzdęcia, otyłość Łyżkę suszonych kwiatów dzikiego bzu zalać 150 ml wrzącej wody, przykryć i pozostawić do zaparzenia na 20 minut. Przecedzić. Pić 5-6 razy dziennie po 2-3 łyżki naparu (zawsze na 15 minut przed posiłkiem). Herbata z kwiatów dzikiego bzu czarnego ma działanie żółciopędne. Nalewka z kwiatów dzikiego bzu na poprawę przemiany materii Łyżeczkę suszonych kwiatów czarnego bzu wsypać do słoika, zalać 250 ml wódki, szczelnie zamknąć. Po 7 dniach przecedzić. Nalewkę z kwiatów dzikiego bzu czarnego pić po 2 łyżeczki (30 ml) nalewki po kąpieli przed snem przez 2-3 tygodnie. Po tym czasie koniecznie zrobić dwumiesięczną przerwę. Wywar z kwiatów dzikiego bzu czarnego o działaniu moczopędnym Łyżeczkę suszonych kwiatów czarnego bzu wsypać do garnuszka, zalać szklanką wrzącej wody, przykryć i gotować na łaźni wodnej przez 10 minut. Pić po 1/3 szklanki letniego wywaru na 15-20 minut przed jedzeniem. Posłodzić miodem. Wywar stosuje się przy piasku w nerkach. Wywar z kwiatów dzikiego czarnego, bóle reumatyczne, zapalenie stawów Łyżkę suszonych kwiatów dzikiego bzu wsypać do garnuszka, zalać 250 ml gorącej wody i doprowadzić do wrzenia na średnim ogniu. Zmniejszyć ogień, gotować przez 15 minut. Odstawić pod przykryciem na 45 minut, przecedzić. Uzupełnić wrzącą wodą do pierwotnej objętości. Pić małymi łykami 2 razy dziennie przed posiłkiem po 250 ml gorącego napoju. Przy bólach reumatycznych kuracja trwa 21 dni. Wywar z kwiatów czarnego bzu na odparzenia, pieluszkowe zapalenie skóry, czyraki Ten sam ostudzony wywar z suszonych kwiatów bzu czarnego (przepis wyżej) jest także używany zewnętrznie jako okład lub płyn do przemywania skóry i stosowania okładów i kompresów (5-6 razy dziennie, zmiana co godzinę). Napar ze świeżych kwiatów dzikiego bzu czarnego ujędrniający skórę twarzy i szyi Do naczynia włożyć świeże kwiaty z 10 kwiatostanów dzikiego bzu, zalać 2 szklankami wrzącej wody. Przykryć i zostawić do zaparzenia na dobę. Przecedzić. Letnim naparem myć skórę twarzy i szyi rano i wieczorem. Letni napar ze świeżych kwiatów dzikiego bzu czarnego ujędrnia skórę, wygładza zmarszczki, natomiast ciepły czyści tłustą skórę z trądzikiem. Napar przechowuje się w lodówce przez kilka dni. Przeciwwskazania i uwagi Dziki bez czarny jest rośliną lekko toksyczną, dlatego kobiety w ciąży i karmiące piersią, dzieci do lat 12 powinny spożywać preparaty z bzu tylko po konsultacji z lekarzem i ściśle z jego zaleceniami. Preparaty z dzikiego bzu są przeciwwskazane w cukrzycy, chronicznych chorobach żołądka i jelit. Dziki bez czarny jest czasem mylony z rosnącym na południu Polski bzem koralowym. Przepisy na zdrowy syrop z kwiatów bzu czarnego bez kwasku cytrynowego można znaleźć w artykule „Dziki bez czarny. Kwiaty dla zdrowia”. Przepisy na leczniczy sok z dzikiego bzu czarnego, nalewkę i dżem są w artykule „Dziki bez czarny. Przepisy ze świeżych owoców czarnego bzu.” Bez - rodzina przewiertniowate Gatunki dzikiego bzu: znanych jest 20 gatunków tych małych drzewek bądź krzewów. W Polsce popularne są tylko dwa: dziki bez czarny zwany lekarskim (Sambucus nigra), bez koralowy (Sambucus racemosa) i mniej popularny bez hebd (Sambucus ebulus). Bez czarny, dziki bez, bez lekarski (Sambucus nigra) Cechy drzewa: Bez czarny zwany bzem lekarskim, bądź dzikim bzem czarnym, jest małym drzewem, a dużo częściej wysokim krzewem o grubych, prostych pędach, pokrytych jasnoszarą chropowatą, pofałdowaną korą. Czarny bez dorasta do 6-8 metrów wysokości. Można zapobiec jego nadmiernemu wzrostowi poprzez silne cięcie. Cała roślina, a szczególnie kwiaty, ma specyficzny, silny zapach. Liście. Liście nieparzysto-pierzastozłożone, składają się z najczęściej 5, a rzadziej z 3, 7 lub 9 naprzeciwległych, jajowato-eliptycznych i ostro piłkowanych listków. Każdy z nich osiąga od 3 do 9 cm długości. Na górnej stronie są ciemnozielone, od spodu jaśniejsze. Kwiaty. Kwiaty są drobne, białokremowe zebrane w okazałe, płaskie baldachy średnicy 10-20 cm. Bardzo miododajne, przyciagają dużo owadów zapylających. Bez czarny kwitnie w maju i czerwcu. Owoce. Czarnofioletowe i lśniące owoce dojrzewają w zwisających owocostanach od końca sierpnia do października. Pochodzenie: Europa, północna Afryka i zachodnia Azja. Rozmaitości: Bez czarny rośnie w zaroślach, na skrajach lasów, na nieużytkach. Lubi stanowiska wilgotne, nasłonecznione, cieniste. Ma niewielkie wymagania glebowe, najlepiej rośnie na glebach próchniczych, zasobnych w azot. Bardzo Ľle znosi przesadzanie. Jest bardzo wytrzymały na zanieczyszczenia powietrza. Wszystkie części rośliny w stanie świeżym mogą być toksyczne (zawierają glikozyd sabgunigrynę), tracą całkowicie te właściwość po suszeniu i gotowaniu. Dziki bez czarny jest jedną z najstarszych roślin leczniczych. Poszczególne części drzewa zawierają wiele cennych związków. I tak - kwiaty: flawonoidy, kwasy organiczne, cholinę, garbniki, olejki eteryczne, sole mineralne; owoce: antocyjany, flawonoidy, cukry (około 20%), garbniki, pektyny, kwasy organiczne, witaminy A, B1, B2, zwłaszcza C, karotenoidy, pektyny, enzymy, biopierwiastki (jod). Kwiaty bzu czarnego wzmacniają ścianki naczyń krwionośnych, działają moczopędnie i napotnie - stosowane są jako leki przeciwgorączkowe w przeziębieniach i grypie. Owoce bzu czarnego działają napotnie i moczopędnie (lecz słabiej niż kwiaty) oraz przeczyszczająco (powodują łatwiejsze usuwanie toksyn z organizmu). Owoce wykazują także działanie przeciwbólowe - są pomocne w leczeniu zapalenia nerwu trójdzielnego, rwy kulszowej, migreny. Kwiaty i owoce bzu czarnego są składnikiem wielu mieszanek ziołowych. Można z niego przyrządzać konfitury, soki i wino. Mają one właściwości odżywcze oraz dietetyczno-lecznicze. Z ziela wykonuje się wyciągi i gnojówkę do opryskiwania roślin w zwalczaniu szkodników, takich jak krety, norniki, rolnice, bielinek kapustnik i mszyce. Lokalizacja zdjęć: Żyrardów, parking przy ul. 1 Maja, os. Wschód, os. Teklin, Bieganów, Mariampol - Zdjęcia dzikiego bzu czarnego - Bez koralowy (Sambucus racemosa) Cechy drzewa: Bez koralowy częściej spotykany jest w formie krzaczastej niż jako drzewo. Spotyka się jednak w formie drzewka do 4 metrów wysokości. Korowina ciemna - brązowawa. Po środku pnia i pędów znajduje się charakterystyczny dla bzów jaśniejszy rdzeń. Liście. Liście rosną naprzeciwległe i składają się z 5 do 7 eliptycznych listków. Liście wiosną rozwijają się razem z kwiatami. Kwiaty. Kwiatostany to wydłużone białożółte wiechy w kształcie pocisków. Kwiaty małe i niepozorne. Owoce. Owoce drobne, kuliste, czerwonawe i pomarańczowoczerwone w zależności od nasłonecznienia stanowiska. Im bardziej cieniste miejsce tym owoce bardziej czerwonawe. Pochodzenie: Europa (południe Polski), Azja, Ameryka Północna. Rozmaitości: Bez koralowy to trująca roślina. Spotkałem jednak w literaturze wzmianki o możliwości gotowania owoców celem pozbycia się trucizny. Bardzo popularny w naszych górach - rośnie w zaroślach i na zboczach. Na wybrzeżu i w centrum Polski raczej niespotykany. Uprawiany głównie jako roślina ozdobna - wiosną ze względu na kwiaty a latem i jesienią ze względu na owoce. W szkółkach można spotkać odmiany dekoracyjne: Plumosa Aurea o liściach powcinanych i jasnozłocistych; Sutherland Gold o liściach powcinanych i cytrynowożółtych; Golden Locks o kulistym i gęstym pokroju, niska o głęboko powcinanych zielonych liściach. Lokalizacja zdjęć: Pieniny, Międzyborów, arboretum w Rogowie. - Zdjęcia bzu koralowego - - Drzewa Polski - Atlas drzew -

jak wygląda kwiat czarnego bzu